اولین و اساسی ترین کاربرد خانه هوشمند است، تعداد سرخط های روشنایی مهمترین اصطلاح در این قابلیت است با بیان ساده هر سرخط را می توانید یک پل کلید سنتی در نظر بگیرید به عنوان مثال اگر در اتاق خواب خود یک عدد کلید 2 پل دارید که هالوژن ها و نور مخفی را روشن می کند و همچنین یک عدد کلید تک پل دارید که لوستر را روشن می کند شما در این اتاق خواب 3 سرخط روشنایی دارید و 3 پل هم کلید سنتی داشتید. بدین ترتیب تعداد سرخط ها شمارش شده و تعداد سرخط های روشنایی منزل شما مشخص می شود. شرکت ارایه دهنده سیستم هوشمند بر مبنای تعداد سرخط های روشنایی شما باید در پردازنده مرکزی خود رله در نظر بگیرد. مقدار زیادی از کیفیت و قدرت رله ها به ابعاد سیم پیچ و هسته آنها بستگی دارد لذا فضای مناسب و دمای مناسب دو پارامتر بسیار مهم در کاربرد درست رله ها است حال شرکت هایی با ارائه کلید لمسی و یا پنل هایی که در پشت خود یعنی در محفظه کوچک قرار گیری کلید رله دارند ( رله پشت کلیدی ) سعی در حفظ سیم کشی سنتی منزل دارند که هم با اصول هوشمند سازی ساختمان در تناقض است و هم با اصول کاربرد رله، لذا استفاده از این نوع کلید ها پیشنهاد نمی شود. برای کنترل روشنایی اتاق خواب ها می توان کلید سنتی را حفظ نموده و سیم کشی سنتی و هوشمند را هم زمان انجام داد در این حالت اگر مثلا لوستر از طریق سیستم هوشمند روشن شود باید از طریق همان خاموش شود و همچنین کلید سنتی هم به همین شکل عمل می کند ( پروتکل رایج نیست ولی در ایران استفاده می شود ) روش دوم استفاده از کلید های تحت شبکه ( بدون رله ) لمسی است که با پنل، تلفن همراه و بقیه تجهیزات هوشمند همگام روشن و خاموش شدن روشنایی را انجام دهد، روش سوم استفاده از پنل است که کنترل کلیه تجهیزات برقی از هر نقطه منزل ممکن باشد.
نسبت به نوع سیستم سرمایش و گرمایش شما این قابلیت به روش های مختلفی طبق نیاز شما هوشمند خواهد شد.
کولر آبی : مستقیما داخل رله هوشمند آمده و دارای 3 کنتاکت پمپ، دور کند و دور تند می باشد. که نیازی به کلید اختصاصی ندارد و از طریق پنل و یا کلید لمسی تحت شبکه قابل کنترل است. لازم به ذکر است استفاده از رله محافظ در راه رله هوشمند برای کولر آبی ضروری است و به عمر رله هوشمند شما خواهد افزود.
فن کوئل و یا چیلر : دارای چندین هواساز داخل منزل است و هر هواساز دارای 3 دور کند متوسط و تند است به دو روش می توان آن را هوشمند نمود در روش غیر متداول برای هر دور می توان یک رله هوشمند با یک رله محافظ در نظر گرفت و با استفاده از تعدادی سنسور ترموستاتیک داخل منزل اتوماسیون و هوشمند سازی آن را انجام داد، فرض کنید منزل 110 متر و 2 خواب باشد نیاز به حد اقل 4 عدد هواساز دارد و هر هواساز 3 دور معادل 12 عدد رله هوشمند که هزینه گزافی خواهد داشت. و 4 عدد هواساز نیازمند 4 عدد ترموستات نیز هست که به دو روش می توان آن را تامین نمود یا از کلید ترموستاتیک استفاده کرد که نیازمند 4 عدد کلید ترموستاتیک هوشمند هستیم که جز دماسنج داخل آن کاربرد ضروری دیگری ندارد لذا هزینه زیادی هم بابت کلید ترموستاتیک باید پرداخت شود و یا سنسور ترموستاتیک که دو نوع صنعتی و آزمایشگاهی دارد و نوع صنعتی آن به علت دقت بالا هزینه بالایی دارد و نمونه آزمایشگاهی به علت دقت پایین عملکرد ضعیف… در روش دوم می توان ترموستات خود فن کوئل را استفاده نموده که هزینه معقولی دارد و برق ورودی به آن را هوشمند نمود در این حالت در همان منزل یاد شده با 4 عدد رله می توان اتوماسیون را انجام داد و به شکل کاربردی و اقتصادی و همچنین هوشمندانه فن کوئل را هوشمند کرد. حال در روش دوم چه چیزی از دست می دهید که در روش اول آن را دارید. فقط چند درجه اختلاف دما!!! فرض کنید ساختمان شما در تهران است و شما در شمال کشور هستید و قصد برگشت به منزل را دارید ترموستات سنتی منزل شما بر روی دمای 26 درجه تنظیم است حال منزل شما 5 درجه است در روش دوم بدون نگرانی ترموستات های سنتی را از تلفن همراه خود روشن کرده و دمای منزل به 26 درجه رسیده و فن ها خاموش خواهند شد. حال با روش اول شما می توانید دور فن کوئل را از راه دور کنترل کنید ولی اگر اینترنت شما در این حالت قطع شد نتیجه روشن ماندن فن کوئل و عدم دسترسی شما برای خاموش کردن آن است ولی در روش دوم خود ترموستات سنتی فن را خاموش خواهد کرد نتیجه می گیریم فرق آن هزینه ها ی اضافی تنها در حدود 2 یا 3 درجه است با توجه به اینکه احساس سرما و گرما در بدن انسان همیشه در دمای یکسانی نیست و به عوامل متعددی بستکی دارد وجود شما در محل برای احساس دمای مورد نظر ضروری است. لذا باز هم به این نتیجه می رسیم تنظیم دما از راه دور نمی تواند خیلی دقیق باشد. پس استفاده از روش دوم منطقی تر می نماید.
داکت اسپیلت و اسپیلت : به دو روش می توان آن را هوشمند نمود روش اول و رایج با کنترل برق ورودی به علت حفظ وضعیت قبلی در این سیستم ها داکت اسپیلت و اسپیلت همانند روش دوم فن کوئل قابل کنترل است. روش دوم هوشمند نمودن این سیستم ها تعریف کنترل آنها در سنسور ارسال IR و ارسال آن از راه دور است. با توجه به کد های بسیار زیاد ارسالی ( حدودا 1200 تا 1500 کد ) در این سیستم ها و عدم وجود بازخورد این نوع هوشمند سازی پیشنهاد نمی شود . دستورات IR یکطرفه است و امکان اطلاع از اجرا شدن دستور از راه دور وجود ندارد لذا فرض کنیم از راه دور توسط ارسال کننده IR کد روشن شدن اسپیلت ارسال شد، آیا این فرمان اجرا شد و یا نه هیچ قطعیتی وجود ندارد و سناریو بدتر این است که کد ناقص ارسال شده و اسپیلت در تابستان بر روی گرما رود…. لذا ماژول های استند الانی برای این کار وجود دارند ولی هیچ برند معتبری این روش را پیشنهاد نمی دهد. راه سومی هم وجود دارد آن هم استفاده ار اسپیلت و داکت اسپیلت های نوع جدید که دارای ورودی کابل شبکه و یا وای فای هستند در این حالت اگر سیستم هوشمند منزل شما نیز بک نت باشد به راحتی بدون هیج هزینه ای حتی بدون صرف رله می توان این تجهیزات را هوشمند نمود. بدیهی است تمام داکت اسپیلت ها و اسپیلت های جدید دارای این قابلیت نیستند.
گرمایش از کف و شوفاژ : به سه روش می توان گرمایش از کف و شوفاژ را هوشمند نمود ابتدا استفاده از رله و کنترل شیر برقی ورودی گرمایش از کف و هر شوفاژ ( هزینه بالا و قابلیت کنترل تمامی محیط ها از راه دور ) در این روش برای هر شوفاژ و یا شیر برقی نیازمند یک رله هوشمند هستیم، روش دوم استفاده از ترموستات و کنترل برق ورودی ترموستات همانند روش دوم فن کوئل ( هزینه شیر برقی بالا است ولی کنترل محیط ها به تفکیک امکان پذیر است ) روش سوم هوشمند نمودن پریز پکیج هزینه پایین و اقتصادی و همچنین عدم توانایی در کنترل کلیه محیط ها به شکل جدا گانه. روش های دیگری نیز برای کنترل تجهیزات سرمایشی و گرمایشی وجود دارند که به علت عدم استفاده آنها در این مطلب از بیان آنها خودداری می کنیم و لازم به ذکر است ما بقی سیستم های سرمایشی و گرمایشی نیز توسط یکی از روش های فوق و یا ترکیبی از آنها هوشمند می شوند.
سیستم های هوشمند ساختمان با توجه به قابلیت برنامه پذیری در بخش امنیت می توانند قابلیت های منحصر به فردی به منزل شما هدیه بدهند، هنر هوشمند سازی ساختمان نوشتن برنامه ای کاربردی برای استفاده هر چه بیشتر کاربران این سیستم است
سرقت : این سیستم با استفاده از سنسور و مگنت می تواند در هنگام ورود غیر مجاز با ارسال ناتیفیکیشن و پیامک و تماس به صاحب منزل اطلاع رسانی کند. مزیت امنیت سیستم هوشمند نسبت به دزدگیر قابلیت مانیتوینگ آن می باشد در هنکام اعلام سرقت به شما می توانید در تلفن همراه وضعیت باز و بسته بودن درب ها و پنجره ها و وضعیت حرکت در سنسور های حرکتی را ببینید و تصمیم لازم را در زمان کم اتخاذ فرمایید. لازم به ذکر است در سیستم های هوشمند امکان زون بندی منزل نیز وجود دارد یعنی می توان یک منطقه و یا یک درب خواص را برای سیستم سرقت به شکل جداگانه فعال و غیر فعال نمود.
دتکتور دود : در حالت سنتی دتکتور دود یا گاز فقط از طریق آژیر محلی اعلام کننده است و به شکل پویا کاری انجام نمی دهد در صورتی که در سیستم هوشمند در صورت وجود دود و یا گاز، برق قطع شده، گاز توسط شیر برقی بسته شده و توسط تماس و پیامک به صاحب منزل اطلاع رسانی می شود. و هر 30 ثانیه مجدد سیستم هوشمند دتکتور را چک کرده و اگر همچنان در محیط گاز و یا دود باشد اجازه روشن شدن برق را نمیدهد لذا اسپارک ایجاد نشده و بصورت هوشمند از آتش سوزی و یا خفگی ناشی از گاز جلوگیری می شود.
پانیک باتون : یا دکمه اضطراری، فرض کنید خانم منزل در حال آشپزی است که ناگهان گاز شعله ور می شود و یا لوله آب می ترکد و یا سارق وارد منزل می شود و یا حالاتی مانند گرفتگی عضلات و یا سکته رخ می دهد در این حالات با فشردن یک کلید ساده به اقوام تعریف شده از طریق پیامک و تماس اطلاع رسانی شده، گاز، برق . آب نیز قطع می گردد حتی می تواند آژیری نیز به صدا در آورد و یا صدای ضبط شده کمک از طریق سیستم صوتی برای همسایگان پخش شود.
شیر های برقی : برای بستن گاز ورودی به اجاق گاز و شیر ورودی آب منزل از راه دور و از طریق تلفن همراه استفاده می شوند
فراخوان آسانسور : برای منتظر نماندن شما و مهمان شما جلوی درب آسانسور، جهت صرف جویی در وقت می توان با لمس یک دکمه در تلفن همراه و در پنل هوشمند آسانسور را به طبقه مورد سکونت شما فراخوانی نمود.
کنترل درب های ریموت دار : شامل کرکره برقی، جک برقی و… می شود و شخص می تواند از طریق تلفن همراه بدون نیاز به ریموت از هر جای دنیا اقدام به باز نمودن این نوع درب ها بکند.
کنترل قفل برقی و قفل مقابل برقی : در صورت استفاده از قفل برقی در درب منزل ورودی منزل می توان کنترل آن را از پنل و تلفن همراه از همه جای دنیا انجام داد.
اکسس کنترل ها : و یا تجهیزات کنترل تردد جهت باز نمودن درب با کد، رمز، کارت، تشخیص چهره و…
کلیه موتور های پرده برقی اعم از هوشمند و غیر هوشمند قابل کنترل از طریق تلفن همراه و پنل هوشمند می باشند.
این قابلیت بسیار کاربردی در سیستم های هوشمند دارای نکات مهمی است که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت. در هوشمند سازی ساختمان از این سیستم به همراه بلندگو های سقفی برای ایجاد یک شبکه همگام با روشنایی، پرده برقی، سیستم های سرمایشی و گرمایشی و… استفاده می شود. فرض کنید می خواهید شخصی را سوپرایز کنید سناریوی سوپرایز را فعال می کنید، شخص با باز کردن درب تمامی لامپ ها خاموش شده رقص نور اتوماتیک روشن شده و آهنگ تولد از سیستم صوتی پخش می شود. و یا فرض کنید مهمانان را می خواهید به صرف شام دعوت کنید با روشن کردن این سناریو روشنایی های منطقه مورد نظر جهت صرف شام روشن شده بقیه مناطق روشنایی کمتر شده پرده ها برای لذت بردن از منظره بی نظیر باز شده موزیک لایتی برای صرف شام از سیستم صوتی منزل شما پخش می شود. اینها و هر آنچه در ذهن شما میگذرد در سیستم صوتی هوشمند امکان پذیر است از جمله زمان بندی و ایجاد قصه گو برای اتاق کودکان، امکان تایم بندی جهت پخش موزیک خاص هنگام بیدار شدن از خواب و…. همه و همه لذت استفاده از تکنولوژی سیستم هوشمند را دو چندان خواهد نمود. حال نکات قابل توجه در درجه اول قابلیت های دریافت موزیک از سورس های مختلف است یعنی برای پخش موزیک توسط تلفن همراه، فلش، رم، لپ تاپ، تلویزیون و… محدودیتی وجود نداشته باشد. نکته دوم پروتکل دریافت موزیک است که چون سیستم های صوتی در تابلو هوشمند قرار می گیرند برد کمی داشته و نیازمند پروتکل بهتری جهت ارسال موزیک به سیستم صوتی هستیم از جمله AIRPLAY برای گوشی های شرکت اپل و یا UPNP برای شرکت های استفاده کننده از سیستم عامل آندروید. و یا NAS برای لپ تاپ ها. در سیستم های هوشمند می توان در مناطق مختلف از بلندگو های سقفی استفاده کرد و نسبت به نوع استفاده قسمت های مختلف را فعال و یا غیر فعال نمود.
سناریو ها در خانه هوشمند تلفیقی از عملکرد اجزای مختلف منزل برای رسیدن به یک مد ایده ال می باشد. مثلا سناریو رمانتیک ایجاد یک فضای روشنایی مورد نظر تنظیم سیستم های سرمایشی و گرمایشی، پرده های برقی و سیستم صوتی برای رسیدن به یک مد ایده آل، سناریو مهمان روشن نمودن روشنایی های مورد نظر تنظیم سیستم سرمایش و گرمایش، پرده برقی، سیستم صوت و چایساز حتی قبل از ورود به منزل همه و همه ایجاد یک اتوماسیون از منزل ایده آل شما می باشد.
یکی از جدیدترین انواع روش های کنترل کلیه تجهیزات منزل است. فرض کنید با یک جمله فارسی “مهمان داریم” در تلفن همراه سناریو مهمان اجرا شود و با استفاده از کلمات رایجی مثل “سردمه” و یا “گرم هست” سیستم سرمایشی و گرمایشی در مد دلخواه قرار گیرند و یا حتی با کلمه ” محسن چاوشی پخش کن” سیستم صوتی شما آهنگ مورد نظر شما را از پلی لیست مورد نظر پخش کند. آسودگی خاطر در این سیستم و حجم سناریو های قابل انجام در بستر بک نت بسیار بالاتر از آنچه بیان شده است.
در هوشمند سازی ساختمان اینترنت اشیاء یکی از اساسی ترین تعاریف است. یعنی قابلیت دسترسی، کنترل و مانیتورینگ کلیه تجهیزات برقی منزل از طریق تلفن همراه و از هر جای دنیا… نکته قابل توجه فقط طراحی استاندارد است که شرکت مورد نظر باید نرم افزار های آندروید، IOS، مک، لینوکس، ویندوز را ارئه کند تا با هر نوع سیستم عاملی قابلیت کنترل سیستم وجود داشته باشد.
یک پنل مرکزی ایده آل محدودیت صفحه، تجهیزات، سرخط و سنسور نداشته و قابلیت کنترل و مانیتورینگ کل تجهیزات متصل به سیستم هوشمند را همزمان و همگام با دیگر تجهیزات از پردازنده مرکزی گرفته تا تلفن همراه را ممکن می کند. به عنوان مثال یک پنل ایده آل چه یک سیستم صوتی در منزل باشد چه ده عدد می تواند همه آنها را بدون کاهش سرعت در خود جای دهد و یا یک ویلای چهار طبقه یا یک هتل 100 اتاقی در هر طبقه ای که باشید کلیه طبقات قابل کنترل و مانیتورینگ با سرعت بالا و یکسان را باید داشته باشند. کیفیت صفحه نمایش از نظر نوع تاچ باید خازنی بوده و نوع مقاومتی آن از رده خارج می باشد و رزولوشن تصویر نیز نسبت به ابعاد باید حداقل نوع FULL HD را ارائه نماید، سختی تاچ پنل های هوشمند از گجت های هوشمند بالاتر است و حداقل میزان آن 5H است تا با ضربه به راحتی نشکند و پروتکل ارتباطی آن باید حتما سیمی باشد تا با کاهش کارایی ماژول بی سیم از کار نیافتد، نباید دارای باطری بوده و دائم کار طراحی شده باشد.
هر نوع سنسور مورد استفاده باید از نوع رایج بوده و استفاده از سنسور های شخصی ساز پشتیبانی این قطعات را ممکن است با مشکل مواجه کند.
پیشنهاد می شود در صورت استفاده از کلید های لمسی از نوع تحت شبکه بدون رله استفاده نمایید چون همانطور که قبلا توضیح داده شد دارای عمر بیشتر بوده و طبق استاندارد می باشند.
